دانشگاه محقق اردبیلی
دانشکدهی علوم انسانی
گروه آموزشی باستان شناسی
پایاننامه برای دریافت درجهی کارشناسی ارشد
در رشته باستانشناسی گرایش پیش از تاریخ .
عنوان:
کاربرد آمار در پژوهشهای باستانشناسی
استاد راهنما:
دکتر رضا رضالو
استاد مشاور:
حبیب شهبازی شیران
پژوهشگر:
نسیم فیضی
شهریور 90
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود
(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
فهرست مطالب
شماره و عنوان مطالب | صفحه |
فصل اول: کلیات
1-1- تعریف مسئله و فرضیات …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 2
1-2 – هدف و ضرورت تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 3
1-3- پیشینه تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 3
1-4- روش اجرای تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 4
فصل دوم: آمار و ضرورت کاربرد آن در پژوهشهای باستان شناسی
2-1-آمار…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 5
2-2-باستان شناسی و تحولات عمده آن…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 6
2-2-1-پیدایش و تحول چارچوب نظری باستانشناسی پیش از 1850…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 6
2-2-2-شکلگیری مفاهیم زیر بنایی در سالهای بین 180 تا 1918…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 7
2-2-3-نظریه پردازی در باستانشناسی اروپا و آمریکا از 1918 تا 1968…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 7
2-2-4-لویس بینفورد، دیوید کلارک و نهضت باستانشناسی جدید دردهه 1960…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 8
2-2-5-باستان شناسی نظری در سال های اخیر…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 9
2-3- ضرورت استفاده از روشهای آماری در مطالعات باستانشناسی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 10
فصل سوم: نمونهبرداری و کاربرد آن در پژوهش های باستانشناسی
3-1-آمار استنباطی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 15
3-2-نمونهگیری اساس آمار استنباطی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 15
3-2-1-مزایای انتخاب نمونه…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 16
3-3- تعاریف مقدماتی ضروری برای نمونهگیری…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 17
3-3-1-چارچوب نمونهگیری…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 17
3-3-3- برآورد کننده…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 17
3-3-4-برآورد کننده نااریب…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 18
3-3-5- برآورد کننده اریبوار…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 19
3-3-6-صفت برآورد…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 19
3-3-7- موضوع هزینه…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 19
3-4- تعاریف مقدماتی و پایهای…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 19
3-4-1-متغییر…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 20
3-4-2- میانگین…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 20
3-4-3- واریانس…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 20
3-4-4- خطای استاندارد و میانگین…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 21
3-4-5-توزیع نرمال و توزیع نرمال استاندارد…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 22
3-4-6- حدود اعتماد قابل اندازهگیری…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 23
3-5- طرح و اجرای نمونهبرداری…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 25
3-5-1-روشهای نمونهبرداری احتمالی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 25
2-6- نمونهبرداری تصادفی ساده…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 26
3-6-1-روش انتخاب نمونه در نمونهبرداری تصادفی ساده…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 26
3-6-1-1- حالت قرعهكشی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 26
3-6-1-2-استفاده از جدول اعداد تصادفی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 26
3-6-1-3-برآورد در نمونهگیری تصادفی ساده…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 27
3-6-1-4-انواع برآوردها در نمونهگیری تصادفی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 27
3-6-1-5-مقایسهی دو روش نمونهگیری تصادفی با جایگذاری و بدون جایگزینی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 28
3-6-1-6- روش تعیین حجم نمونه در نمونهگیری تصادفی ساده…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 29
3-6-1-7- تعیین حجم نمونه با وقت معین…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 29
3-6-1-8-تعیین حجم نمونه در ارتباط با بودجه برنامه تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 30
3-6-2- برآورد نسبت در نمونهگیری تصادفی ساده…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 30
2-6-3-برآورد حجم برای نسبتها…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 32
3-6-4-مزایا و معایب نمونهگیری تصادفی ساده…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 33
3-7- نمونهگیری سیستماتیك…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 33
3-7-1-برآورد در نمونهگیری سیستماتیك…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 34
23-7-1-1- برآورد میانگین جامعه…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 34
3-7-1-2-محاسبه واریانس نمونه در حالتی كه حجم نمونه مضرب صحیحی از جامعه باشد (N = nk) …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 37
3-7-2-مقایسهی كارایی نمونهگیری تصادفی ساده و سیستماتیك به كمك ضریب همبستگی در حالتی که نمونهی انتخاب شده مضرب صحیحی از جامعه باشد( N = nk)…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 39
3-7-3-برآورد میانگین صفت در جامعه وقتی نمونه مضرب صحیحی از جامعه نباشد(?≠??)…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 40
3-7-4-مزیت و معایب استفاده از نمونهگیری سیستماتیك…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 41
3-8-نمونهگیری با احتمال متغیر…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 42
3-8-1-تعریف نمونهگیری با احتمال متغیر…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 42
3-8-2-روش انتخاب نمونه با احتمال متغیر…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 43
3-8-3- روش لاهیری…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 45
3-8-4- روش خردكردن…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 46
3-8-5-1- برآورد میانگین جامعه و نمونه در نمونهگیری با احتمال متغیر و با جایگذاریكه برآورد كنندهای نااریب از میانگین صفت در جامعه یعنی است. …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 47
3-8-5-2- واریانس برآوردكننده میانگین جامعه و برآورد واریانس برآوردكننده میانگین در نمونهگیری با احتمال متغیر و با جایگذاری…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 48
3-8-6-نمونهگیری با احتمال متغیر و بدون جایگذاری…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 50
3-9-نمونهگیری طبقهبندی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 50
3-9-2- 3- میانگین با طبقهبندی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 51
3-9-3- انتخاب حجم نمونه…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 53
3-9-3-1-انتخاب حجم نمونه در طبقات مختلف…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 53
3-9-3-2- انتخاب حجم نمونه انتساب نیمن…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 55
3-9-3-3- انتساب متناسب با حجم…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 56
3-9-4- نمونهگیری با طبقهبندی برای نسبتها…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 59
3-9-5- انتخاب حجم بهینه طبقات ها با بیشترین دقت…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 60
3-9-6-مقایسه كارایی نمونهگیری طبقهبندی شده با انتسابهای مختلف با هم و با نمونهگیری تصادفی ساده…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 61
3-10- نمونهگیری خوشهای…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 62
3-10-1- تعریف نمونهگیری خوشهای…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 62
3-10-2- نمونهگیری خوشهای یك مرحلهای و چند مرحلهای…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 63
3-10-2-1-برآورد میانگین و واریانس جامعه، در نمونهگیری با خوشههای هم حجم…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 63
3-10-2-2-ضریب همبستگی خوشهای…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 67
3-10-3-نمونهگیری خوشهای یك مرحلهای از جامعهای با خوشههای هم حجم…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 67
3-10-3-1- برآورد كننده واریانس جامعه…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 68
3-10-4- مقایسه نمونهگیری خوشهای یك مرحلهای در حالت تساوی و حجم گروهها نمونهگیری تصادفی ساده…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 68
3-0 1-4-1-تفاوت نمونهگیری خوشهای یك مرحلهای و نمونهگیری طبقهبندی شده…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 69
3-10-5- ساختار جامعه نمونهبرداری شده بهصورت خوشههایی با حجم متغییر…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 69
3-10-6- نمونهگیری خوشهای یك مرحلهای از خوشههایی با حجم متغییر…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 71
3-10-6-1-برآورد میانگین و واریانس جامعه در نمونهگیری خوشهای یك مرحلهای با حجم متغییر…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 72
3-11- کاربرد نمونهبرداری در باستانشناسی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 74
3-11-1-مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 74
3-11-2-کاربرد نمونهبرداری در بررسیهای باستانشناسی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 74
3-11-3-بررسی باستانشناسی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 74
3-11-3-1- هدف…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 74
3-11-3-2- روشهای بررسی میدانی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 76
3-11-3-3- استراتژی نمونهبرداری…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 77
3-11-3-4-اندازه، شکل و جهت محوطه…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 78
3-11-3-5-انواع شکل و جهت واحدها…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 79
3-11-3-6-مزایای استفاده از برشهای عرضی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 80
3-11-3-7-مزایای استفاده از شبکهبندیهای مربعی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 80
3-11-4-طرح نمونه…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 81
3-11-5-محوطه یا منطقه…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 81
3-12-نمونه موردی کاربرد نمونهبرداری بزرگ مقیاس (منطقهای): بررسی بخش مرکزی آبدانان…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 82
3-12-1-بررسی بخش مرکزی شهرستان آبدانان…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 82
3-12-1-1-شهرستان آبدانان…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 83
3-12-1-2-شهر آبدانان…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 83
3-12-1-3-آب و هوای شهرستان…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 83
3-12-1-4-کوهها…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 83
3-12-1-5-دشت های آبدانان…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 84
3-12-1-6-آبهای شهرستان آبدانان…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 84
3-12-1-7-پوشش گیاهی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 85
3-12-2-پیشینه بررسی ها در شهرستان آبدانان…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 85
3-12-3-اهداف بررسی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 86
3-12-4-منطقه مورد بررسی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 86
3-12-5-روش بررسی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 87
3-12-6-روش یا چارچوب کار…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 87
3-12-7-نمونهبرداری تصادفی ساده…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 87
3-12-7-1-روش کار…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 88
3-12-7-2-تعیین حجم نمونه…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 88
3-12-7-3- انتخاب و بررسی نمونهها از جامعه…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 89
3-12-7-4- نتیجه…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 89
3-12-7-5- اطلاعات بهدست آمده برای بررسیهای بعدی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 89
3-12-8-نمونهبرداری سیستماتیک…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 89
3-12-8-1-انتخاب و بررسی نمونهها از جامعه…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 89
3-12-8-2- نتیجه…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 90
3-12-8-3- اطلاعات بهدست آمده برای بررسیهای بعدی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 90
3-12-9- نمونهبرداری با احتمال متغییر…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 90
3-12-9-1-روش کار…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 90
3-12-9-2-تعیین صفت کمکی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 90
3-12-9-3-تعیین حجم نمونهها با توجه به صفات کمکی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 91
3-12-9-4-نتیجه…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 91
3-12-9-5- اطلاعات بهدست آمده برای بررسیهای بعدی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 91
3-12-10-نمونهبرداری خوشهای…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 91
3-12-10-1-روش کار…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 91
3-12-10-2-تعیین حجم نمونهها با توجه به صفات کمکی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 92
3-12-10-3-نتیجه.…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 92
3-12-10-4-اطلاعات بهدست آمده برای بررسیهای بعدی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 92
3-12-11-نمونهبرداری با طبقهبندی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 92
3-12-11-1- تعیین حجم نمونه…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 92
3-13-2- طلاعات به دست آمده برای بررسیهای بعدی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 93
3-13- کاربرد نمونه برداری در بررسیهای کوچک مقیاس (محوطهای)…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 93
3-14- کاربرد نمونه برداری در انتخاب داده و تاریخگذاری محوطه ها…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 94
3-15- جمع بندی کلی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 95
فصل چهارم: کاربرد آمار توصیفی در پژوهشهای باستانشناسی
4-1-1-مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 103
4-1-2-جدولهای آماری…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 103
4-1-3- فراوانی و فراوانی نسبی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 104
4-1-4- فراوانی تراکمی و فراوانی نسبی تراکمی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 104
4-1- 5-تهیه ی جدول فراوانی دادهها…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 105
4-1-5-1-تهیه ی جدول فراوانی و رسم نمودار متغییر کیفی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 105
4-1-5-2-جدول فراوانی و رسم نمودار دادههای پیوسته…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 107
4-1-5-3-رسم نمودار دادههای پیوسته برای حالتی که تعداد دادهها کمتر از 25 عدد باشد…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 107
4-1-6- تنظیم دادهها در جدول فراوانی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 107
4-1-7- نمودارهای آماری…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 109
4-1-7-1- نمودار هیستوگرام…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 115
4-1-7-2- نمودار چندبر فراوانی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 115
4-1-7-3- نمودار ساقه و برگ…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 115
4-1-7-4- نمودار دایرهای…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 116
4-1-7-5- نمودار چند بر فراوانی تراکمی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 118
4-1-8- همبستگی و رگرسیون…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 118
4-1-8- 1- ضریب همبستگی خطی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 119
4-1-8- 2- وضعیت ضریب همبستگی خطی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 119
4-1-8- 3- ضریب تعیین…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 119
4-1-8- 4-رگرسیون…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 122
4-1-9-1- مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 127
4-1-9-2- جغرافیای زاگرس مرکزی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 127
4-1-9-3- جغرافیای جنوب غرب ایران…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 128
4-1-9-4- جغرافیای بین النهرین…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 129
4-1-9-5- جغرافیای استان لرستان…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 130
4-1-9-6- جغرافیای استان ایلام…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 131
4-1-9-7- موقعیت جغرافیایی سد سیمره…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 133
4-1-9-8- زمین شناسی منطقهی سیمره…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 136
4-1-9-9- محوطهی باستانیچشمهرجب…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 137
4-1-9-10-پیشینهی مطالعات باستانشناسی منطقه…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 139
4-1-9-11- پیشینهی مطالعاتی برهمکنش فرهنگی زاگرس مرکزی با مناطق همجوار…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 139
4-1-9-12- برهمکنش فرهنگی و انواع آن…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 139
4-1-9-13- شیوهی تحلیل نقوش سفالهای چشمه رجب…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 141
4-1-9-14- گاهنگاری تطبیقی زاگرس مرکزی، سوزیانا و بینالنهرین…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 142
4-1-9-15-تحلیل آماری نقوش و گاهنگاری سفالهای چشمه رجب…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 143
4-1-9-16-برهمکنش فرهنگی دورهی مس و سنگ میانی در چشمهرجب…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 144
4-1-9-17- نتایج…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 150
فصل پنجم:جمعبندی
– جمع بندی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 173
فهرست منابع و مآخذ…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 175
فهرست جدولها
شماره و عنوان جدول | صفحه |
جدول3-2- جدول توزیع مساحت10 نمونه زمین زراعتی انتخاب شده بهروش نمونهگیری سیستماتیک…………………………………………………………………………………………………………………….. 36
جدول3-3- جدول محاسبه ضریب همبستگی……………………………………………………………….. 38
جدول3-4- جدول توزیه نمونه با روش احتمال متغییر…………………………………………………. 43
جدول3-5- جدول توزیع جمعیت و نمونهگیری با احتمال متغببر 7 شهرستان……………. 44
جدول3-6- جدول توزیع جمعیت و نمونهگیری به روش لاهیری7 شهرستان………………. 47
جدول3-7- جدول نمونهگیری با احتمال متغییر از 10 محوطه زاگرس………………………… 49
جدول3-8- جدول نمونهگیری با طبقهبندی جمعیت مناطق روستا نشین یك استان….. 58
جدول3-9 – جدول محاسبه ی (???) سفالهای مربوط بهدوره مس و سنگ میانی زاگرس مرکزی……………………………………………………………………………………………………………………………… 66
جدول3-10- جدول محاسبه میزان داد و ستد بین جوامع کوچنشین و یک جانشین 10روستا بهروش نمونهگیری خوشهای……………………………………………………………………………. 71
جدول3-11- جدول توزیع نمونه بهصورت خوشههایی با حجم متغییر…………………………. 71
جدول3-12- جدول توزیع نمونه بهصورت نمونهگیری خوشهای یك مرحلهای از خوشههایی با حجم متغییر……………………………………………………………………………………………… 72
جدول3-13- جدول تعیین برآورد متوسط حقوق كارگران 4 كارگاه سفالگری……………. 73
جدول 3- 14- جدول فهرست محوطه های شناسایی شده به همراه ویژگیها، مختصات و ادوار فرهنگی شان………………………………………………………………………………………………………… 100
جدول 3- 15- جدول فهرست محوطه های شناسایی شده به همراه ویژگیها، مختصات و ادوار فرهنگی شان………………………………………………………………………………………………………… 101
جدول4-1-: جدول فراوانی سفال ترانشهی ?3…………………………………………………………….. 104
جدول4-2-: جدول محاسبه انواع فراوانی سفال ترانشهیc3 ……………………………………….. 105
جدول 4-3- جدول فراوانی ابزارهای سنگی محوطه باستانی……………………………………….. 106
جدول 4-4- فاصله روستاهای اطراف تا مرکز شوش……………………………………………………. 107
جدول4-5- جدول فراوانی ضخامت سفالهای ابراهیمآباد…………………………………………… 110
جدول4-6- جدول فراوانی ضخامت سفالهای ابراهیمآباد…………………………………………… 111
جدول4-7-جدول فراوانی سفالهای حسینآباد…………………………………………………………… 112
جدول4-8- جدول فراوانی سفالهای حسینآباد4………………………………………………………. 113
جدول4-9- جدول فراوانی 34 تکه سفال چشمهعلی………………………………………………….. 114
جدول 4-10- جدول تراکم لایههای ترانشهی E کاوشهای باستانشناسی سال 1380 تپه زاغه……………………………………………………………………………………………………………………………….. 117
جدول4-11- جدول فاصلهی روستاهای اطراف تا مرکز ابوفنداء و تعداد سفال مشاهده شده از گونهی ابوفنداء…………………………………………………………………………………………………………… 123
جدول4-12- جدول فاصلهی روستاهای اطراف تا مرکز ابوفنداء و تعداد سفال مشاهده شده از گونهی ابوفنداء…………………………………………………………………………………………………………… 125
جدول 4-13- جدول فراوانی عنصر نقشی و شیوهی بیان نقوش با هویت زاگرسی چشمهرجب…………………………………………………………………………………………………………………… 143
جدول4-14-جدول فراوانی عنصر نقشی و شیوهی بیان نقوش با هویت خوزستانی چشمهرجب…………………………………………………………………………………………………………………… 144
جدول4-15- جدول فراوانی عنصر نقشی و شیوهی بیان نقوش با هویت بینالنهرینی چشمهرجب…………………………………………………………………………………………………………………… 145
جدول4-16- جدول گاهنگاری تطبیقی سفالهای چشمهرجب……………………………………… 146
جدول4-17- جدول توصیفی سفال کمی و کیفی عناصر نقشی سفال چشمه رجب….. 151
جدول 4-18- جدول توصیف صفات کمی و کیفی شیوه ی بیان سفال چشمه رجب.. 162
فهرست شکلها
شماره و عنوان شکل | صفحه |
شکل3-1: نقشه جغرافیایی استان ایلام………………………………………………………………………………… 96
شکل3-2- نقشه توپوگرافی منطقه مرکزی آبدانان بررسی شده به روش نمونهبرداری و پیمایشی فشرده……………………………………………………………………………………………………………………………….. 97
شکل3-3- نقشه توپوگرافی منطقه مرکزی آبدانان بررسی شده به روش نمونهبرداری تصادفی ساده………………………………………………………………………………………………………………………………….. 98
شکل3-4-نقشه توپوگرافی منطقه مرکزی آبدانان بررسی شده به روش نمونهبرداری سیستماتیک………………………………………………………………………………………………………………………. 98
شکل3-5- نقشه توپوگرافی منطقه مرکزی آبدانان بررسی شده به روش نمونهبرداری با احتمال متغییر……………………………………………………………………………………………………………………………….. 99
شکل3-6- نقشه توپوگرافی منطقه مرکزی آبدانان بررسی شده به روش نمونهبرداری خوشهای. 107
شکل4-1- نمودار نقطهای تعداد محوطههای باستانی یافته شده در بررسی منطقهای……………. 107
شکل 4-2- نمودار نقطهای فاصله روستاهای اطراف تا مرکز شوش……………………………………… 108
شکل4-3- نمودار هیستوگرام دادهها و چندبرفراوانی(خطوط شکسته) ………………………………… 115
شکل4-4- فراوانی نسبی درصدی تراکمها…………………………………………………………………………. 117
شکل4-5- نمودار چندبر فراوانی……………………………………………………………………………………….. 118
شکل 4-6 – عدم وجود همبستگی خطی…………………………………………………………………………… 120
شکل4-7- نمودار ضریب همبستگی مثبت کامل………………………………………………………………… 120
شکل4-8- نمودار ضریب همبستگی منفی کامل………………………………………………………………… 120
شکل4-9- نمودار ضریب همبستگی منفی…………………………………………………………………………. 121
شکل4-10- نمودار ضریب همبستگی مثبت………………………………………………………………………. 121
شکل4-11- نمودار ضریب همبستگی غیر خطی………………………………………………………………… 121
شکل4-12 نمودار فراوانی دوگانهی عنصر نقشی و شیوهی بیان سفال دورهی نوسنگی زاگرس مرکزی با سه هویتهای فرهنگی متفاوت…………………………………………………………………………… 147
شکل 4-13فراوانی دوگانهی عنصر نقشی و شیوهی بیان سفال دورهی مس و سنگ زاگرس مرکزی با سه هویتهای فرهنگی متفاوت………………………………………………………………………………………. 147
شکل4-14- موقعیت تپه چشمه رجب نسبت به سدسیمره…………………………………………………. 167
شکل4-15- نمایی از تپه چشمه رجب، دید از غرب…………………………………………………………… 168
شکل4-16- نمایی از تپه چشمه رجب………………………………………………………………………………. 168
شکل4-17- تصویر سفالهای بهدست آمده از ترانشه چشمه رجب……………………………………… 169
شکل4-18-تصویر سفالهای بهدست آمده از ترانشه چشمه رجب……………………………………….. 170
شکل4-19- تصویر سفالهای بهدست آمده از ترانشه چشمه رجب……………………………………… 171
فصل اول:
کلیات
1-1- تعریف مسئله و فرضیات
سرزمین پهناور ایران از لحاظ اطلاعات باستانشناسی و فرهنگی بسیار غنی است.این کشور مهمترین مکانی است که در آن به راحتی می توان اولین استقرارهای بشر،چگونگی تولید غذا(منشاءکشاورزی و دامپروری)،روستانشینی و …راپیگیری کرد.به منطور پیگری این اهداف و بسیاری ازاهداف دیگر،این خاک بارها موردکاوش قرار گرفته است.مسلم است که سرزمین ایران می تواند پاسخگوی این سوالها و سوال های بیشتری که در آینده مطرح خواهند شد،باشد.اما حجم داده های باستانشناسی این سرزمین بسیار بالا است و امکان کاوش تمام مناطق و بررسی کل داده ها نیست.بنابراین استفاده از روشهای ریاضی وآمار به قلمرو باستانشناسی برای تعیین مکانهای مناسب وهماهنگ با اهداف کاوش و یا تجزیه وتحلیل داده هاوتفسیر مناسب برای چگونگی فرهنگها و روابط بین فرهنگهای مناطق همجوار،می تواند بسیار موثر باشد.
بر این اساس سوالات مورد نظر در این تحقیق به شرح زیر ارائه می شود:
1- اندازه نمونه ها در جامعه آماری در مطالعات میدانی باستان شناسی چگونه انتخاب شودکه پاسخگوی اندازه جامعه آماری آن منطقه باشد؟
2- چگونه می توان با اجرای روشهای آماری بر روی سفالهای دوره خاصی از یک منطقه میتوان به روابط فرهنگی آن منطقه با مناطق همجوار پی برد؟
بر اساس مطالعات اولیه می توان فرضیه های زیر را ارائه کرد:
1- انتخاب تعداد و میزان نمونه ها بسته به نوع کار میدانی(اعم از بررس یا کاوش)و همچنین با توجه به جمعیت جامعه آماری متفاوت است.
2-به نظر می رسد با انتخاب نمونه مناسب از جامعه ی آماری سفالهای دوره ای خاص،از منطقه ای خاص ودسته بندی و تفسیر داده ها در غالب اعداد و نمودار های آماری میتوان سفالهای محلی و غیر محلی را از هم تمیز داد و به روابط فرهنگی محل با مناطق همجوار پی برد.
1-2 – هدف و ضرورت تحقیق
اگر بپذیریم که درجه علمی بودن هر تخصص به میزان بهره گیری ان از ریاضیات بستگی دارد،در مرتبه بندی میزان این بهره گیری خواهیم دید که باستان شناسی درقعر جدول قرار دارد (امیر لو).بویژه باستان شناسی ایران که بهره بسیار ناچیزی از علوم پایه دارد.دلیل این امر به کم توجه به لزوم استفاده از علوم تاثیر گذار بر باستان شناسی و همچنین عدم استفاده از متخصصان علوم ریاضی درجریان پژوهشهای باستانی،برمی گردد.مسلم است استفاده از روشهاو معادلات ریاضی وآماری در پژوهشهای باستانی می تواند کمک بسیار زیادی به استاندارد سازی وعلمی کردن این رشته بنماید.
امروزه در مطالعات باستان شناسی نتیجه گیری های باستان شناسانه بر مبنای مطالعات کمی استوار است و با ستان شناسان به زبان آماری و ریاضی،نتایج مطالعات خود را ارائه می دهند. با توجه به اهمیت استفاده از روش های آمار و ریاضی در مطالعات باستان شناسی، استفاده از این روش ها هنوز به شکل مدون در مطالعات میدانی باستان شناسی در ایران متداول نگردیده و امید است این پایان نامه باستان شناسان ایرانی را با استفاده از این روش ها آشنا ساخته و مقدمه ای برای کارهای آتی در این زمینه باشد.
1-3- پیشینه تحقیق:
استفاده از روشهای ریاضی و آمار در پژوهشهای باستانشناسی در دهه 1960 با شکل گیری باستان شناسی نوین در آمریکا توسط لوئیس بینیفورد،صورت گرفت و بعد از آن در کشورهای آمریکائی و اروپایی استفاده از این روشها ادامه یافت.در ایران بجز چند مقاله از آقای عنایت اله امیرلو و مقالات دکترنیکنامی وچاپ کتاب درسی با عنوان روشهای تحلیل کمی درپژوهشهای باستان شناسی(دکتر نیکنامی1387) کار دیگری صورت نگرفته است.
1-4- روش اجرای تحقیق:
اجرای طرح بر اساس بررسی اسناد و داده های بدست آمده از کاوش های علمی باستان شناسی، مطالعه ی کتابخانهای، تجزیه و تحلیل و آنالیز دادهها، مطالعات میدانی، بررسی باستان شناختی و در صورت لزوم کاوش در منطقه و پیمایش منطقه ای و جمعآوری دادهها، صورت خواهد گرفت.
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
تعداد صفحه : 204
قیمت : 14700تومان